Top 3 triggers voor teamstress

Hoe zou het jou en je team helpen als je precies wist wat jullie stress triggers zijn? En je ook precies wist hoe je ervoor moest zorgen dat die triggers je effectiviteit niet onderuit halen? Op welke manier zou dat inzicht impact op jullie samenwerking hebben? Op welke manier zou het welzijn van ieder teamlid hierbij gebaat zijn?

Ieder team heeft te maken met werkstress. Natuurlijk kennen we allemaal de stress rond het halen van een deadline. Of chaotische vergaderingen waarin iedereen door elkaar praat. Stress kan niet alleen de samenwerking onder druk zetten, maar zorgt ook steeds vaker voor verzuim, burn-out, of simpelweg minder plezier in je werk.

Om goed te kunnen omgaan met stress in je team is het belangrijk om de 3 grootste triggers van stress te kennen in jullie samenwerking. Maar vooral ook jullie reactie daarop. Misschien had je met het lezen van de titel de hoop dat ik je die op een presenteerblaadje zou voorschotelen, maar de triggers van jullie stress kun je alleen zelf samen ontdekken en definiëren. Hoe je dat doet dat lees je in deze blog!

TEAMSTRESS

Stress in teams is zo moeilijk aan te pakken omdat het een complexe kettingreactie van patronen is. Als individu reageer je op stress met een aantal reacties die min of meer zijn ‘ingesleten’ in je systeem. Het is een opeenstapeling van emoties en overtuigingen die getriggerd worden in een stress situatie en waarin je vaak niet meer echt bewuste beslissingen maakt. Voorbeeld:

Een collega is ziek op het moment dat hij een presentatie moet geven. Jij moet het last-minute overnemen. Het zweet breekt je direct uit. De eerste gedachte die in je opkomt is dat je een black-out zou kunnen krijgen, de emotie die daarbij komt is misschien angst om te falen of door de mand te vallen: opeens ziet iedereen hoe incompetent je eigenlijk bent. De fysieke reactie die volgt is zweten, spanning in je schouders en een overactieve darm. Jouw gedrag dat je hebt aangeleerd om hiermee om te gaan is wellicht het nemen van paracetamol en twee koffie om helder te blijven.

Dit is maar een willekeurige situatie die afbeeldt hoe je vaak een serie patronen hebt ontwikkeld in reactie op stressvolle situaties. In een team is die reactie nog vele malen groter en ingewikkelder omdat jullie elkaar triggeren. Als een soort flipperkast reageren jullie patronen op elkaar zonder dat het goed mogelijk blijft om daarin een duidelijke en bewuste beslissing te nemen over het vervolg.

MAAK VAN JE TEAM GEEN FLIPPERKAST

Hoe voorkom je dat je team in de flipperkast modus raakt? Je zou zeggen dat de sleutel zit in het kennen van situaties die jullie stress geven. Belangrijker is echter het herkennen van jullie reactie. De situatie zal echter altijd blijven veranderen, maar jullie reacties vrijwel altijd dezelfde. Dat geldt voor jouw reactie als individu en ook voor jullie reactie als team.

Je eerste opening in het transformeren van jullie teamstress is dus je eigen stressreactie te kennen. Wat zijn de gedachten, emoties en fysieke signalen die bij jou ontstaan in een stressvolle situatie? Wanneer je bedreven raakt in het herkennen van deze signalen heb je een belangrijke eerste stap gezet naar een bewuste respons.

Voorbeeld: jullie projectvoorstel is afgekeurd door de directie. In de vergadering over het vervolg praat iedereen luid door elkaar en worden er flink wat verwijten geuit over en weer. Terwijl je zelf staat te schreeuwen tegen een collega bedenk je je opeens dat je in een stressreactie terecht bent gekomen. De situatie is niet meer constructief noch heilzaam voor het team. Je gaat zitten en neemt even een moment om de herrie om je heen te observeren.

In deze individuele reactie van een teamlid ontstaat een eerste ruimte om als team geheel te stoppen met meegaan in de stressreactie. Vergelijk het maar met de flipperkast. Op het moment dat het balletje door jou niet verder doorgestoten wordt (reactie patroon) dan heeft je team ook direct minder munitie (voeding) voor de collectieve stress reactie. Hoe meer teamleden deze individuele reactiviteit leren herkennen en stoppen hoe sneller het balletje van jullie flipperkast (de stress) op de grond blijft liggen en er weer ruimte ontstaat voor een constructieve en heilzame volgende stap.

ALLES BEGIN BIJ OPMERKZAAMHEID

Zoals je misschien hebt gemerkt is in bovenstaand voorbeeld de opmerkzaamheid van het teamlid de sleutel naar verandering. Plotseling zie je jezelf als ware het van een afstandje en merk je op dat je een reactie geeft die je eigenlijk helemaal niet wenst of die niet productief is. Om opmerkzaamheid te ontwikkelen helpt het om een samenvatting te kennen van jouw top 3 stress reacties. Ik zal die van mezelf met je delen:

1 ik voel me direct persoonlijk verantwoordelijk om een probleem / conflict op te lossen

2 mijn buikspieren trekken samen en de spanning in mijn schouders schiet omhoog

3 ik vergeet direct alle andere dingen op mijn agenda (eten, ontspannen) en heb alleen nog oog voor het probleem dat de stress veroorzaakt

Hoe vaker je deze patronen voor jezelf observeert en definieert hoe makkelijker je ze leert herkennen.

OPMERKZAAMHEID OP TEAM NIVEAU

Als team hebben jullie ook je eigen patronen ontwikkeld die zich aandienen in stressvolle situaties. Deze reacties zijn niet simpelweg een optelling van jullie individuele reacties, maar een heel nieuwe dynamiek die zich afspeelt op team niveau. Het team niveau is jullie collectieve dynamiek waarin niet precies duidelijk is wie de reacties stuurt of formuleert. In een teamreactie op stress kan het bijvoorbeeld zijn dat:

een teamlid iedere keer wegloopt
jullie allemaal door elkaar beginnen te praten
er wordt gezocht wie de ‘schuldige’ is van het probleem dat ontstaat
jullie geen tijd meer nemen voor pauze en maar door gaan

Het zijn maar een paar veel geziene reacties die in teams voorkomen. Door deze reacties te leren kennen krijg je als team meer grip op jullie omgang met stressvolle situaties.

TIP: hou een brainstorm en schrijf alle soorten reacties die jullie als team hebben onder elkaar. Kies hieruit een top 3 van meest voorkomende reacties en hang die op in jullie gemeenschappelijke ruimte.

Daarna kunnen jullie gaan oefenen met het opmerken van deze reacties. Spreek goed met elkaar af op welke manier je de reacties wilt benomen of adresseren. Let op dat een ander teamlid zijn of haar reactie zelf misschien (nog) moeilijk als uiting van stress kan observeren. Daarom is het belangrijk om jullie reacties als team te adresseren op team niveau. Wat daarin ook kan helpen is te delen over je eigen ervaring. Bijvoorbeeld: ik merk dat ik nu weer niet echt naar jullie aan het luisteren ben.

OEFENEN

Omgaan met - en het herkennen van stress vergt veel oefening. Verwacht niet dat je direct een stressvrije werkomgeving kunt creëeren met elkaar. Maar je zult zien dat door te benoemen welke signalen zich aandienen in situaties van stress je ook weer heel snel met elkaar kunt verbinden en effectief kunt worden.

workshop schapen drijven — teambuilding schapen drijven

Als je wilt oefenen met het herkennen van stresssignalen in jouw team dan is een teambuilding schapen drijven de ideale vorm om jullie patronen te leren kennen. Schapen laten heel fysiek zien wanneer ze stress hebben en op die manier wordt het stressniveau van de samenwerking heel direct zichtbaar. Bij Schaapfulness geef ik je een teambuilding sessie waarin je met elkaar plezier kun hebben in de buitenlucht en ondertussen een heel scherp beeld krijgt van jullie patronen als team. Je leert het kantelpunt te observeren waarin stress jullie productiviteit benadeelt, je bepaalt jullie top 3 grootste stress triggers. En je leert een vertraging of bewuste reactie te ontwikkelen in momenten van stress.

Ik heet je van harte welkom bij de Schaapfulness om jullie teamstress beter te leren kennen en hanteren.

Meer informatie