Schapen drijven is dat zielig?

Als ik teambuilding of mindful leiderschap trainingen geef met mijn schapen dan krijg ik steeds vaker de vraag of het niet zielig is om de dieren daarvoor te gebruiken. Ik vind het een hele terechte vraag dus ik wil er in deze blog eens wat uitgebreider op in gaan.

"Schapen drijven is een onderzoek naar waarden"

Ten eerste ben ik vaak blij als iemand deze vraagt stelt. Schaapfulness is in de basis namelijk een onderzoek naar waarden. Iemand die informeert naar het welzijn van de dieren stelt op dat moment dat welzijn centraal. Het welzijn van de partij waarmee wordt samengewerkt, maar misschien ook wel het welzijn in het eigen team. Om dat te kunnen doen is er ten eerste verbinding nodig met de eigen waarden. Vervolgens beschikt die deelnemer ook nog eens over een flinke portie assertiviteit door op te komen voor deze waarden en te informeren of er aan wordt voldaan. Dat is eigenlijk precies waar ik de deelnemers toe uitnodig in mijn trainingen:

Jezelf de vraag stellen wat je belangrijk vindt in een samenwerking. Uitvogelen hoe jij verbinding maakt met die waarden. En vervolgens die waarden communiceren met, en verhouden tot, je omgeving.

Het leven van een teambuilding schaap.

Maar laat ik ook even inhoudelijk in gaan op de vraag. Is het zielig om de schapen te gebruiken voor teambuilding activiteiten? Laten we daarvoor even kijken naar het leven dat mijn schapen leiden. De meeste stress ervaren de dieren tijdens transport. Om die reden geef ik niet graag trainingen op locatie. Ik vind het te stressvol voor mijn schapen om in de trailer vervoerd te worden. Gelukkig beschik ik bij Schaapfulness zelf over een fantastische workshop weide en een riante villa ernaast om mijn gasten te ontvangen. Comfortabel voor de deelnemers, maar vooral ook voor de schapen!

Andere stressfactoren in het leven van een schaap zijn bijvoorbeeld grote veranderingen. Dat kan zijn van rantsoen (voer), samenstelling van de groep, omgeving of routines. De schapen in mijn workshop groep hebben beschikking over een eigen weide waar ze vrijwel het hele Schaapfulness seizoen mogen grazen (april tm/ november). De weide is qua afmetingen en vegetatie (soorten gras en plantjes) helemaal afgestemd op hun behoeften. Het is een natuurweide wat betekent dat er niet gemest wordt, niet geploegd en niet gespoten met chemische onkruidbestrijding. Dat vormt al een mooie natuurlijke basis! Verder hebben mijn dieren altijd schaduw. Vanzelfsprekend zou je zeggen? Let maar eens op hoe veel schapen je in de zomer op een uitgestrekte kale groene weide ziet puffen van de hitte omdat ze geen schaduwplek hebben!

Het is moeilijk om in detail uit te leggen welke aspecten er allemaal komen kijken bij een goede verzorging van het schaap. Ik doe er iedere dag alles aan om mijn schapen in optimale conditie te houden. Zowel fysiek als mentaal. En dat ook nog op een zo natuurlijk mogelijke manier. Daarom zie je in de Schaapfulness trainingen tevreden en vrolijke schapen die graag met je mee lopen. Míts je hen met respect behandelt natuurlijk!

Wat geeft stress?

Het meest ‘zielige’ aspect van de training zit hem toch vaak in de mate van stress die de dieren ervaren. Ook dat vormt een hele mooie opening om samen in gesprek te gaan over welke mate van stress heilzaam is in een team. Als je het op jezelf betrekt herken je dan dat een zeker mate van onvrede of ongemak vaak een trigger vormen om in beweging te komen? Je wilt verandering brengen of iets in ontwikkkeling steken. Maar een (te) grote mate van ongemak, onveiligheid of stress kan je ook blokkeren en dan werkt het juist contraproductief.

Vanuit het schaap gedacht vinden de dieren het helemaal geen probleem om met jou en je team mee te wandelen. Mits je op een respectvolle en kalme manier met ze samenwerkt. Dan ligt het juist heel erg in lijn met hun meest natuurlijke gedrag en daarmee hun meest natuurlijke behoefte: om onderdeel van de kudde te zijn en samen met elkaar mee te bewegen. Maar voor je daar bent zul je elkaar eerst moeten leren kennen. Wat wil het schaap? Wat voor dynamiek is voor haar comfortabel? Het zijn prachtige uitgangspunten om over te brengen wat een samenwerking tot een succes kan maken:

Wanneer je bereid bent om je verdiepen in de belangen en behoeften van de partij waarmee je samen werkt. In plaats van de ander simpelweg in dienst te stellen van jouw eigen belangen. Dan wordt het een stuk gemakkelijker om met elkaar mee te bewegen en elkaar te versterken.

De grote vraag is dan: hoe veel stress is te véél stress? Ik heb dit seizoen ook een aantal teams van de politie en brandweer begeleid. Die gaven aan dat in crisis situaties een hoge mate van stress juist heel dienend kan zijn. Aan de focus en het uithoudingsvermogen dat die situaties vereisen. Historisch gezien is dat natuurlijk ook precies waarvoor stress dient in de natuur. Het stelt je in staat tot vechten of vluchten in geval van gevaar. In de meeste situaties is stress echter helemaal niet dienend aan de samenwerking of het doel dat bereikt dient te worden. Hoe signaleer je dat eigenlijk? Praat je met je team over de mate van stress die jullie acceptabel vinden? Of worden jullie meer geleid door de stress?

Het fijne van de schapen is dat ze helemaal in het huidige moment leven. Hun brein past zich direct aan wanneer er gevaar dreigt en geeft dan een stress impuls. Wanneer de dreiging, de trigger van de stress, weer verdwenen is dan schakelt een schaap ook vrijwel direct weer over naar een modus van ontspanning. Voor ons mensen is dat heel anders! Hoe vaak klagen we niet nog dagen na een vervelende ervaring over onze frustratie daarover? Eigenlijk ‘herkauwen’ we de situatie die vervolgens een blijvende mate van stress oplevert. We kunnen ons dus moeilijk verplaatsen in de beleving van stress door de schapen en hoe onprettig of ‘zielig’ die daadwerkelijk voor hen is.

Projectie

Ik ontvang soms ook teams of deelnemers die helemaal geblokkeerd raken door het idee dat de ervaring voor de schapen zielig is. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn die ook de moeite waard zijn om te onderzoeken, maar die meestal niet meer echt met het schaap zelf te maken hebben. De deelnemer projecteert dan een eigen innerlijk proces op het schaap:

• Wie zelf regelmatig over zijn / haar grenzen gaat vindt het vervolgens zeer onprettig om een ander (wezen) te ‘dwingen’ tot een beweging die als ‘onprettig’ of ‘onvrijwillig’ beschouwd wordt.

• Wanneer je het belang van de ander vaak en ver boven je eigen belang stelt dan kun je geblokkeerd raken wanneer je een ervaring als ‘onprettig’ voor die ander bestempeld. Vaak zonder voldoende te informeren hoe die ánder dat beleeft.

• Wie het spannend vindt om een nieuwe ervaring aan te gaan gebruikt het welzijn van de schapen soms als reden om daar niet aan te hoeven beginnen. De bescherming van het schaap dient dan eigenlijk als bescherming voor zichzelf.

Een omgeving van ruimte en veiligheid

Zo kunnen er allerlei verschillende overwegingen ten grondslag liggen aan de vraag of de ervaring voor het schaap ‘zielig’ is. Iedere overweging opent echter vooral een deur naar een gesprek over de voorwaarden voor jouw eigen welzijn en dat van je teamleden. In de Schaapfulness training begeleid ik dat altijd met het volste respect voor de grenzen van zowel de deelnemers als mijn schapen. Ik hoop tijdens de sessies een omgeving te creëren waarin deelnemers de ruimte en veiligheid voelen om een onderzoek aan te gaan. Een onderzoek naar wat voor jou van waarde is en wat je stress geeft. En ook hoe je dat vervolgens verhoudt tot, en communiceert met, je omgeving.

Ruimte maken is belangrijk. Op die manier komen mensen uit eigen initiatief in beweging. Ook schapen kun je op twee manieren in beweging brengen. Door ze te duwen in de richting die jij wilt. Of door ruimte te maken in een richting die ze vervolgens zelf mogen kiezen en bepalen in welk tempo. Er zijn in dat proces misschien momenten van stress, maar hoort stress niet bij het leven? En is het niet vaak ook een manier om te leren van onszelf en de ander?

Ik hoop dat deze blog je wat inzicht heeft gegeven in de manier waarop ik werk met mijn dieren. Vind jij het zielig? Waarom wel? Of waarom niet? Ik hoor het graag dus laat je commentaar hier onder achter.

Ben je benieuwd naar onze Teambuilding schapen drijven? Klik dan hier!